زرشک

زرشک درختچه ایی با نام علمی berberis  است.این درختچه دارای ساقه و شاخه های تیغ داری است و با توجه به شرایط محیطی گاهی ارتفاع آن به چهار متر هم می رسد.چوب درختچه زرشک زرد،قهوه ای و یا قرمز رنگ است و برگهایی بیضی شکل با دندانه های اره ایی دارد.گل های زرشک خوشه ایی و زرد رنگ می باشد و میوه آن به صورت گوشتی،به رنگ قرمز و بیضوی شکل است و طمع ترشی دارد.زرشک بومی جنگل های آسیا و اروپا می باشد و در ایران در دامنه های البرز نیز وجود دارد.قسمت هایی که از این درختچه مورد استفاده است :میوه ،برگ ،گل ،ریشه ،پوست ریشه و ساقه آن می باشد.

ترکیبات شیمیایی 

در تمام قسمت های این گیاه ،آلکالوئید های بربرین،آکسیاکانتین و بریامین وجود دارد.مقدار آلکالوئید در پوست ریشه زرشک نسبت به قسمت های دیگر بیشتر است.در میوه زرشک حدود 6%اسید تارتاریک و اسید مالیک و 4% مواد قندی و مقداری هم صمغ وجود دارد.زرشک گونه های متفاوتی دارد که مهم ترین آنها زرشک بی هسته و زرشک هسته دار است.

اثرات درمانی

آلکالوئیدهای پروتوبربرین توانایی دارند که در ساختمان DNA  وارد شده و تاثیر بازدارندگی روی آنزیمها و گیرنده های عصبی دارند.این مواد دارای اثر قارچ کشی،مسمومیت سلولی و اثر ضد میکروبی می باشند.البته بربرین خالص با مقدار بالاتر از 5% گرم اثر سمی دارد.

صور دارویی

جوشانده زرشک

10 الی 20 گرم ساقه یا میوه زرشک و یا پوست ریشه را در یک لیوان آب جوش ریخته و آن را بجوشانید و بگذارید 10 دقیقه بماند سپس این جوشانده را صاف کنید.برای شیرین کردن می توانید از عسل یا شکر استفاده کنید .مقدار مصرف روزانه این جوشانده 3 فنجان در فاصله بین غذاها می باشد.

دم کرده زرشک

40 گرم زرشک را در یک لیتر آب جوش بریزید و بگذارید 10 دقیقه بماند.مقدار مصرف این دم کرده  3 فنجان در روز در فاصله بین غذا ها می باشد.

آب زرشک

250 گرم زرشک را پاکسازی و با آب سرد به صورت ملایم بشویید. سپس آن را داخل ظرفی پلاستیکی با 6 تا 8 لیوان آب خیس کنید و پس از 24 ساعت این مخلوط را داخل مخلوط کن ریخته  و هم بزنید. مخلوط بدست آمده را با استفاده از پارچه صاف کنید و در بطری های شیشه ای نگهداری کنید.

شربت زرشک

150 گرم زرشک را در مقداری آب بجوشانید و بعد از جوشیده شدن آن را از صافی عبور دهید و دوباره با شکر بجوشانید تا به قوام آید.سپس آن را در ظرفی ریخته و در مواقع لازم استفاده کنید.

فواید عرق زرشک

1-نوشیدن دو فنجان از عرق زرشک برای کاهش کلسترول خون و فشار خون بسیار مفید است.

2-برای درمان سرطان روده،تقویت معده،خشکی معده،استفراغ،زخم معده و روده ،احتقان کبد،درد معده و درمان سوء هاضمه از عرق زرشک استفاده کنید.

3-عرق زرشک ضد صفرا،ضد اعتیاد،ضد تشنگی و خارش است.

4-برای مقابله با اختلالات جریان خون،قند خون و تصلب شرایین مصرف عرق زرشک بسیار موثر است.

5-برای درمان و جلوگیری از اسهال مزمن،سیاتیک،یرقان،خونریزی رحم،سنگ کلیه،ورم طحال،رماتیسم،بواسیر،گلو درد،غش،سنگ کیسه صفرا،نقرس و بی خوابی از عرق زرشک استفاده کنید.

فواید آب زرشک

1-درمان آفت دهان

2-تقویت سیستم ایمنی

3-تصفیه کننده خون

4-تنظیم فشار خون

5-جایگزین قرص متفورمین

6-تنظیم قند خون

7-بهبود گوارش و کوچک کننده شکم

8-پایین آوردن چربی خون

9-پایین آوردن اوره

10-رفع عطش

11-شستشوی کبد و کلیه

12-روشن کننده پوست

13-درمان جوش های بدن و صورت

14-درمان سنگ کیسه صفرا

خواص طبی زرشک

1-تقویت کننده قلب و کبد

2-برطرف کننده خونریزی

3-درمان بواسیر خونی

4- قابض است

5-درمان بیماری های کبدی

6-صفرابر

7-درمان مشکلات دهان

برای درمان مشکلات دهان می توانید دم کرده زرشک را غرغره کنید.

فواید ریشه و پوست ساقه زرشک

1-مسهل و صفرابر

2-تقویت و پاک کردن کبد

3-تنظیم اعمال دستگاه گوارش

4- از بین بردن سوء هاضمه

5-برطرف کردن بی اشتهایی

6-رفع یبوست

7-درمان زردی و یرقان

8-برطرف کننده رماتیسم و نقرس

9-برطرف کردن خونریزی های بین دو پریودی

10-درمان واریس

11-درمان ورم طحال

12-درمان بواسیر

13-درمان کبد بزرگ شده

14-تمیز کننده خون

کسانی که صورت و بدنشان جوش میزند برای درمان می توانند از این گیاه استفاده کنند.

15-لاغر شدن

برای از بین بردن چربی ها و لاغر شدن،پوست ساقه زرشک را با معادلش زردچوبه مخلوط و دم کنید.مقدار مصرف این دم کرده یک فنجان در بین غذا ها(یعنی سه فنجان در روز)است.

16-برطرف کردن سوزش ادرار

17-پایین آوردن فشار خون

18-شست و شوی چشم

برای شست و شوی چشم از جوشانده ریشه و ساقه زرشک استفاده کنید.

19-تنظیم قند خون

برای درمان بیماری قند خون پوست ساقه زرشک را با دو برابر آن زرد چوبه مخلوط و آن را دم کنید.مقدار مصرف آن سه فنجان در روز است.

فواید برگ زرشک

1-برطرف کردن آب آوردگی

2-درمان اسهال مزمن

3-درمان اسکوربیت

در برگ های زرشک مقدار زیادی ویتامین c  وجود دارد که همین به درمان بیماری اسکوربیت کمک می کند.

4-محکم شدن لثه و دندان

برای تقویت لثه و دندان برگ های زرشک را بجویید.

5-درمان گلو درد وآنژین

برای درمان گلو درد دم کرده برگ زرشک را غرغره کنید.

مضرات زرشک

مصرف زیاد ساقه،برگ و میوه زرشک برای زنان حامله مناسب نیست و باعث تحریک رحم  و نهایتا سقط جنین می شود.